Leksykon: Z
Zestawy kołowe
Chyba żaden inny wynalazek nie wywarł na świat takiego dużego wpływu jak koła i zestawy kołowe. Industrializacja, globalizacja i wiele innych procesów — taki postęp bez zestawów kołowych nie byłby z pewnością możliwy. Ale czym właściwie są zestawy kołowe?
Jakie istnieją typy zestawów kołowych?
Zestawy kołowe dzieli się na stałe i skrętne. Zestawy kołowe stałe są sztywno zamocowane, tzn. nie obracają się wokół osi pionowej. Zapewniają stabilność kierunkową urządzeniu, do którego są przymocowane, ale ograniczają jego zwrotność. Z kolei zestawy kołowe skrętne obracają się wokół osi pionowej, co umożliwia im przemieszczanie się w każdym kierunku. Połączenie obu typów zapewnia zarówno płynną jazdę po linii prostej, jak również dobrą zwrotność. Inny typ zestawu kołowego posiada oponę z bieżnikiem i taśmą stalową. Używa się ich, na przykład, w zastosowaniach transportowych.
Z jakich elementów składa się zestaw kołowy?
Zestaw kołowy składa się zasadniczo z koła, obudowy i mocowania. W samym kole można wyróżnić korpus, bieżnik i łożysko z materiałem osi. Dostępne są różne typy łożysk kół, takie jak łożyska ślizgowe, wałeczkowe lub kulkowe.
Właściwości toczne kół różnią się w zależności od materiału bieżnika.
Konstrukcja obudowy jest uzależniona od tego, czy jest przeznaczona do zestawu kołowego stałego czy skrętnego. Dla zagwarantowania możliwości poruszania się zestawów kołowych skrętnych w dowolnym kierunku odpowiednią obudowę należy zamontować w taki sposób, aby mogła obracać się wokół osi pionowej. Nie jest to wymagane w przypadku obudów zestawów kołowych stałych, w związku z czym są one sztywno zamocowane i pozwalają na przemieszczanie się tylko w jednym kierunku.
Mocowanie służy do połączenia zestawu kołowego z wózkiem lub urządzeniem. Istnieje szereg różnych opcji mocowań, w tym płytkowe, tulejowe i czopowe, a także mocowania rozporowe.
Zestaw kołowy może poza tym obejmować inne elementy, takie jak blokada koła umożliwiająca szybkie, łatwe i bezpieczne unieruchamianie kół. Można zablokować samo koło lub obrotnicę albo oba te elementy równocześnie. Ten ostatni typ blokady znany jest jako hamulec dwufunkcyjny.
Gdzie są one używane?
Zestawy kołowe znajdują zastosowanie niemal w każdej dziedzinie. W meblach domowych lub biurowych, w zakładach produkcyjnych i magazynach, w szpitalach i domach opieki, a także, co nie mniej istotne oczywiście, w samochodach, rowerach i wielu innych środkach transportu.